Konkurs 9, Moduł: Dziedzictwo narodowe; 0124/NPRH9/H11/88/2021

Celem projektu są kompleksowe badania katolickiego środowiska zwanego popularnie środowiskiem Lasek (związanego z Towarzystwem Opieki nad Ociemniałymi i Zgromadzeniem Sióstr Franciszkanek Krzyża w podwarszawskich Laskach) w latach 1911-1989, a więc od chwili powstania Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi do przemian politycznych roku 1989, kiedy opozycja polityczna, spośród której wielu przedstawicieli było związanych z Laskami, doprowadziła do pierwszych częściowo wolnych wyborów w powojennej Polsce. Chociaż odwołania do środowiska Lasek w literaturze poświęconej historii katolicyzmu w Polsce w XX wieku są dość liczne i badacze zgodnie podkreślają jego olbrzymią rolę w kształtowaniu współczesnego katolicyzmu polskiego, zwłaszcza kręgów inteligenckich, a poprzez to także oddziałujących na kulturę i tycie społeczne państwa polskiego, w zasadzie brak kompleksowych opracowań tego fenomenu. Celem projektowanych badań jest uzupełnienie tej luki poprzez szczegółowe i kompleksowe przeanalizowanie związków środowiska Lasek z wybitnymi jednostkami i grupami społecznymi z nim związanymi. Badaniu zostaną poddane między innymi związki z: - literatami (J. Liebert, Z. Herbert, J. Lechoń, J. Iwaszkiewicz i in.), - dziennikarzami i krytykami literackimi (R.M. BRIth, J. Turowicz, S. Stomma, S. Wilkanowicz i in.), - filozofami (S. Swieżawski, W. Tatarkiewicz i in.), - artystami (J. Czapski, J. Wolff, F. Starowieyski, B. Brukalska, S. Brukalski, H. Mikołajska), - działaczami społecznymi (m.in. H. Dembiński, J. Korczak, ks. J. Zieja), - władzami i silami zbrojnymi polskiego państwa podziemnego w okresie okupacji, a także z instytucjami pomagającymi Żydom, - działaczami politycznymi, w tym działaczami przedwojennego PPS, wraz z marszałkiem Piłsudskim i jego otoczeniem, z działaczami Kola Poselskiego „Znak" (J. Zawieyski, T. Mazowiecki, Z. Kubiak), KOR-u i innych ośrodków opozycji politycznej okresu PRL, - z głównymi polskimi ośrodkami emigracyjnymi. Przedmiotem badań będą też związki środowiska Lasek z innymi grupami katolickimi, w tym szczególnie z: - warszawską, poznańską, wileńską i lwowską inteligencją katolicką („Odrodzenie", „Sodalicja", „Chrześcijański Związek Akademicki", powojenne Kluby Inteligencji Katolickiej, środowisko "Tygodnika Powszechnego", "Więzi" i "Znaku"), - różnego rodzaju instytucjami kościelnymi (innymi zgromadzeniami zakonnymi i katolickimi towarzystwami charytatywnymi, edukacyjnymi i wychowawczymi), - hierarchią Kościoła katolickiego w Polsce (w tym zwłaszcza związki z nuncjuszem A. Rattim, późniejszym pap. Piusem XI, metr. A. Kakowskim, metr. A.S. Sapiehą, prymasem S. Wyszyńskim oraz metr. krakowskim i późniejszym papie2em Janem Pawłem Analizy te powinny pozwolić wyraźnie wskazać, kto i w jaki sposób oddziaływał na wspólnotę Lasek oraz na kogo to środowisko oddziaływało, w jaki sposób i w jakim zakresie. Kompleksowo przeprowadzone badania pozwolą nie tylko ukazać wzajemne związki i sposoby oddziaływania Lasek na różnorakie grupy społeczne, ale także wskazać główne idee wypracowywane przez to środowisko, a następnie przez nie propagowane. 

Dofinansowanie: 611.705,00 zł
Całkowita wartość: 611.705,00 zł

Data podpisania umowy: 02.03.2022