Konkurs 12, Moduł: Uniwersalia 2.2; NPRH/U22/SP/0175/2023/12

Celem projektu jest dokonanie i publikacja pierwszego na świecie przekładu na język nowożytny (polski) Antologii Stobajosa - najważniejszego, unikalnego i najobszerniejszego zbioru ekscerptów z literatury greckiej, pochodzącego z piątego wieku naszej ery, oraz opatrzenie tekstu naukowym opracowaniem: wstępem i kometarzem. Celem pośrednim jest także organizacja oraz prowadzenie dyskusji naukowej na temat literatury antologicznej starożytności oraz - w szczególności - znaczenia dzieła Stobajosa w badaniach nad literaturą starożytnej Grecji, jego struktury oraz oddziaływania na rozwój twórczości i badań literackich w przeszłości i czasach nowożytnych.  Dzieła Stobajosa jest jedynym autorskim zbiorem wypisów z literatury starożytnej, skomponowanym na użytek dydaktyczny z precyzyjnie przemyślaną strukturą, który nie tylko nie doczekał się dotąd pełnego przekładu na żaden język nowożytny, ale także pozostaje na marginesach naukowej refleksji, traktowany jedynie jako źródło cytatów, a nie koherentne dzieło. Celem projektu jest zaradzenie i pierwszemu, i drugiemu brakowi: stworzenie pierwszego kompletnego przekładu dzieła na język polski oraz zainicjowanie naukowej debaty nad tym ważnym dziełem przez organizację sympozjów, publikacje tematyczne członków zespołu, prowadzenie strony internetowej stobaios.org celem integracji badaczy Stobajosa w skali światowej oraz publikację monografii tematycznej. Przedmiotem zgłaszanego projektu jest dzieło Jana Stobajosa z piątego wieku po Chrystusie znane pod tytułem "Antologii". De facto w rękopisach, a także w relacji Focjusza ("Biblioteka", kodeks 167) mowa jest o dwóch księgach dzieła, na które składają się dwie części "Eklog" i dwie części "Antologii" ("Florilegium"). W rzeczywistości obydwie księgi nie różnią się charakterem i układem treści - wypisy z literatury poddane są kryteriom tematycznym, właściwym dla dziedzin filozofii starożytnej: głównie fizyki i etyki (do której należą także polityka i ekonomika), ale także filozofii poznania oraz przedmiotów szkolnego "trivium". Księga czwarta zawiera natomiast uwagi o państwie, prawach, zwyczajach, wojnie i pokoju, rolnictwie, żegludze, sztukach, małżeństwie, rodzinie i rodzicach, gospodarstwie domowym, bogactwie, krótkości życia, chorobach, leczeniu, starości, śmierci, żałobie i pogrzebie - de facto zebrany katalog zagadnień obejmuje wszystkie dziedziny życia, co składa się na unikalny zbiór świadectw literackich o życiu i twórczości starożytnych Greków od epoki archaicznej do epoki Cesarstwa (od Homera do Temistiusza). Autor przywołuje i cytuje około pół tysiąca starożytnych autorów oraz ich dzieł, komponując wypisy w sposób budujący koherentny obraz starożytnej literatury, obyczaju i najważniejszych poglądów filozoficznych. Wypisy obejmują wszystkie dziedziny literatury starożytnej: od poetów epickich, lirycznych i tragicznych, znanych i nieznanych, przez mówców, historyków i filozofów, aż po medyków.  Antologia Stobajosa - porównywania niejednokrotnie do "Uczty mędrców" Atenajosa - stanowi bezcenne źródło wiedzy o literaturze starożytnej, wielu autorów i wiele cytatów (jak Tales, Muzoniusz, Junkus) zachowało się wyłącznie dzięki temu dziełu; jest ono też ważnym narzędziem w badaniach tekstologicznych: zachowane w tradycji rękopiśmiennej wersje tekstów zawierają lekcje bardziej prawdopodobne i poprawne od innych rękopisów. Wreszcie dzieło Stobajosa stanowi sui gerenris autorski podręcznik filozofii starożytnej, skonstruowany na podstawie ekscerptów z literatury - adresatem dzieła jest syn Stobajosa, Septymiusz. Dzieło ma zatem także charakter dydaktyczny i należy do historii greckiej paidei. 

Dofinansowanie: 1.592.573,00 zł
Całkowita wartość: 1.592.573,00 zł

Data podpisania umowy: 05.10.2023